Ang Filipino sa Madrid

Hindi sila ang ang mga Filipinong naghahanap ng trabaho sa Madrid.Sa panahong iyon ay dumaong ang mga Filipino sa Madrid, ang mga makabayang Filipino nagnanais na maging malaya ang Filipinas o kilalaning ang kabansaan ng bansang Filipino. Umaasa ang mga mga edukadong Filipino na kilalaning ng bansang Espanya ang pagtagtatag ng ating bansa.

Naroroon na sina Rizal at Graciano Lopez sa Jaena sa Madrid at ang mga kapwang Filipinong nagnanais na kalayaan ng bansa. Marami silang kakilalang Espanyol na kaisa upang makamit ang pagkilala ng Espanya sa Filipinas bilang bansang kaayado at nagnanais na maging bahagi ang Filipinas ng tinatawag nilang Inang Espanya sa pag-aakalang tatangkilikin sila ng kinikilala nilang Inang bansa.

Dumating si Marcelo del Pilar sa sa Barcelona noong unang araw ng Enero 1889 matapos magbiyahe ng isang buwan mula sa pantalan ng Hongkong. Ganoong katagal ang biyahe sa barkong dadaong sa Barcelona.Sinalubong si del Pilar ng mga makabayang Filipino noon.

Tumakas sa Filipinas si del Pilar dahil sa payo ng mga lider sa Bulakan na sina Gregorio Santillan,Manuel Crisostomo upang makaiwas sa pagtugis ng mga prayleng Espanyol. Nagtatag ng Komite ng Propaganda sina Deodato Arellano,bayaw ni Del Pilar, Doroteo Cortez, Ambrosio R.Bautista at gurong Pedro Serrano Laktaw. Itinalaga si si del Pilar na magiging kinatawan upang maitatag ang pahayang propaganda at maninirahan sa Espanya.

Itinatatag ang pahayagang "La Solidaridad noong Pebrero 15,1889.Naging unang editor si Graciano Lopez Jaena.Si Graciano ang kinikilalalng mahusay manulampati sa Madrid at tinaguiriang siyang "Demosthenes" ng mga Filipino sa Madrid. Pero tinuligsa ni Rizal ang ugali ni Graciano na kung minsan ay nagsusuot ng kupas na amerikana at nagpupunas sa damit kapag kumakain ng sardinas. Sa ating panahon masasabing Si Graciano ay "jeprox" at walang paki sa mundo.

Pagkaraan ng halos siyam na buwan bilang editor ng "La Solidaridad" na ang bansag ay "Sol" pumalit na editor ng Sol si Marcelo del Pilar noong Disyembre 1889. Gumamit ng sagisag-panulat si Rizal na Dimasalang at Laong Laan. Si Mariano Ponce ay Kalipulako.Tikbalang si Naning Ponce at si Antonio Luna ay Taga-ilog at si Jose Maria Panganiban ay Jomapa.

Nagkaroon nang sigalot sa Madrid noong Disyembre 30,1890 kung sino ang pinili na "resposanble" sa Madrid. Nagpatas ang dalawa, sina Rizal at del Pilar, ilang ulit itong ginawa at pumayag na si del Pilar na si Rizal ang magiging lider sa Madrid.Nagtampo si Rizal at umalis nang Madrid.

Ganito ang ang liham ni Rizal" Ang panahon ang magsasabi kung sino ang may katwiran. Ibig kong ipaliwanag na kailanman ay di ako tutol sa pagtaas ng sinumang bagama't aking ikalalagpag." Liham ito noong Oktubre 13,1891 ni Rizal kay Del Pilar. Sinundan pa ito ng liham ni Rizal,"Sayang na sayang ang gawaing binalikat natin dalawa. Ako'y naniniwalang sa ubod at ubod ay may pagtingin ka sa akin, ako naman ay may pagtingin sa iyon, higit marahil sa iyong inaakala."

Huling lumabas ang pahayagang "La Solidaridad" noong Nobyembre 15,1895 sa Madrid.Noon pa ay nasabi ni Rizal na "Wala na sa Madrid ang labanan." hinikayat ni Rizal na umuwi na sa Filipinas si del Pilar ay doo'y magkasama nilang ipaglaban ang paggigiit ng kalayaan ng Filipinas.

Gayunma'y nakita rin ni del Pilar, "Ang huling lunas ay insureksyon, lalo't napatunayan ng mamamayan na walang nang silbi ang paniniwala na makukuha sa mapayapang paraan ang lunas sa kabuktutan." Pero inabutan si Marcelo del Pilar ng takipsilim sa Barcelona sa pamumulot ng upos ng sigarilyo at tiniis ang gutom at kasama si Mariano Ponce sa huling pagkapatid ng hininga sa Barcelona noong Hulyo 4, 1896. Pagkaraan, sumiklab na ang himagsikan ng Katipunan sa Pugadlawin noong Agosto 23,1896.

Naunang yumao si Graciano Lopez Jaena sa sakit na tuberkulosis sa Barcelona, Espanya noong Enero 20,1896. Samantalang binaril naman si Rizal sa Bagumbayan noong Disyembre 30 1896.

Kung susuriin ang mga propagandista sa Madrid ay nagwakas ang pakikipaglaban ng mga Filipinong makabayang manunulat sa Madrid ay nagwakas sa taong 1896. Ang mga pangunahing tauhan sa kasaysayan ng pakikipaglaban ng mga Filipino tungo sa pagsasarili at kabansaan ay isinakaluluwa nina Rizal,del Pilar, Lopez Jaena at mga propagadistang Filipino sa Madrid.

Bagaman sinikap ni Marcelo del Pilar na sana'y magkatagpo sila nina Rizal upang isulong ang himagsikang Filipino sa Hongkong ipinagbilin niya kay Deodato Arellano ang kanyang plano at itinatatag ang KATIPUNAN at siya ang naging unang pangulo. Sumiklab ang himagsikan ng KATIPUNAN noong Agosto 23 o 24 sa Balintawak o Pugadlawin sumilang ang Dakilang Mithiin ng sambayang Filipinop na ipaglaban ang kanilang KASARINLAN.

Hindi na nakita nina Rizal,del Pilar at Lopez jaena ang bunga ng kanilang sakripisyo upang itindig ang dangal at kabansaan ng bansang Filipinas.

Sa buwan ng Agosto ay dapat nating gunitain ang pagsasakit at kabayanihan ng ating mga ninuno. Sa ngayo'y limot na o di na inaalala ang mga pagsasakit ng magigiting na Filipino na nagbuwis ng buhay para sa kalayaan at kasarinlan ng ating bansa.

Gayundin ang pag-alaala sa kapwa Filipinong tumatawid sa ibayong dagat upang tulad nina Rizal na minimithi ang kalayaan o kalayaang pangkabuhayan sa ating panahon.Nasa kanila ang kagitingang tumutugon sa ating panahon.

Ito ang panahong ng pagtataas ng kabayanihan at kagitingan ng lahing Filipino sa panahon ng malalang krisis sa bansa. Itaas mo, kabayan.